Taal op de Zweedse werkvloer

De opleiding tot ‘Language Advocate’

Sinds ongeveer tien jaar kent Zweden de ‘Sprachombud’ of Language Advocates. Het branche-instituut Vard&Omsorgs-College voor de Zorgsector is sinds 2018 eigenaar van dit concept. Tot nu toe zijn zo’n 2000 Language Advocates opgeleid. De opleiding bestrijkt zo’n zes maanden en verloopt via blended learning: vier bijeenkomsten, een leerboek, e-learning, tussentijdse opdrachten die op de eigen werkvloer uitgevoerd moeten worden en een besloten Facebook-groep waarin de studenten met elkaar uitwisselen. Als afsluiting van de opleiding maakt de Language Advocate samen met zijn of haar werkgever een concreet actieplan voor de eigen werkvloer. Dit levert vaak een praktisch handboek op hoe een nieuwe anderstalige collega begeleid kan worden rond specifieke vaktermen, bij het voeren van familiegesprekken of het juist bijwerken van de administratie. Ook bevat het aanbevelingen voor simpeler taalgebruik in het bedrijf en het realiseren van draagvlak bij het team. Als immers het team van collega’s meer taal- en cultuurbewust gemaakt kan worden, zal de nieuwkomer met meer begrip binnen het team kunnen functioneren.

De succesfactoren

Omdat de Language Advocate de nieuwkomer op de werkvloer begeleidt, is het noodzakelijk dat de Language Advocate zelf die (zorg)praktijk kent, dus de werkzaamheden zelf ook uitvoert of tenminste heeft uitgevoerd. Dus niet iemand ‘van het kantoor’ of een externe begeleider, maar echt een collega die op de werkvloer met de nieuwkomer samenwerkt. Belangrijkste succesfactor is echter de werkgever: die moet de aanpak ondersteunen en dit ook binnen het bedrijf en het team openlijk blijven uitspreken. De begeleiding door de Language Advocate kost vaak extra tijd en hiervoor moet het team wel begrip opbrengen. Uiteindelijk ondervinden zij immers ook de voordelen ervan.

De voordelen

Voor de anderstalige nieuwkomers:

• Meer kans op een baan
• Sneller ingewerkt
• Meer werkgerelateerde taalvaardigheid (die op de taalschool niet altijd geleerd wordt)
• Meer zelfvertrouwen om zelf actief taal te gebruiken
• Sneller onderdeel van het team
• Meer inzicht in typisch Zweedse en bedrijfsspecifieke cultuuraspecten

Voor de werkgever:

• Invullen vacatures – (ook) in de zorgsector in Zweden is een groot tekort aan ‘handjes’
• Betere teamspirit
• Veiliger werken
• Lager ziekteverzuim

Voor de collega’s / het team:

• Verlaging werkdruk door uitbreiding team
• Meer diversiteit en verbreding eigen blik door interessante ‘andere’ collega’s

In dienst van de gemeente

In praktijk nemen sommige Zweedse gemeenten eenmaal opgeleide Language Advocates zelf in dienst. De Language Advocate schoolt dan met het gemaakte actiehandboek bij verschillende werkgevers bestaande mentor-collega’s in een dag bij tot Language Supporter. Vervolgens begeleidt de Language Advocate als een soort ‘vliegende keep’ die Language Supporters in de diverse bedrijven bij de begeleiding van anderstalige collega’s in hun dagelijkse praktijk.

Een uitgebreid verslag van deze studiereis zal nog gepubliceerd worden op het Erasmus+ Project Results Platform.

Dit artikel is eerder verschenen op EPALE.
Beeld: © Het Begint met Taal