Dit jaar bestaat Erasmus+ 35 jaar. We staan daar graag bij stil met een serie portretten van personen die op de een of andere manier betrokken zijn bij ons programma. Wat zijn hun ervaringen? Wat heeft het gebracht? Op welke manier heeft Erasmus+ bijgedragen? En waar hoop je over 35 jaar te zijn? We vragen het Christine Balch, hoofd van EU Affairs bij TNO en voormalig Erasmus-student.

Wat heb je precies gedaan?

Mijn verhaal gaat 33 jaar terug. Ik kom uit Bretagne en studeerde daar aan een Business School. In het derde jaar van het Erasmus programma kon ik vier maanden naar Haarlem, van september tot december 1990. De reden om naar het buitenland te gaan was voor mij avontuur en ontdekking. En voilà: dat is gebeurd.

De keuze was toen wel heel wat beperkter dan nu. In die tijd waren er vijf bestemmingen. Dat is nu veel uitgebreider. Nederland kende ik het minste van de beschikbare landen en dat was dus voor mij het meest interessant. Tegelijkertijd was het veilig. De ontvangst en de leeromgeving staat vast, daar was goed over nagedacht. Ook financieel was het veilig door de ondersteuning vanuit Erasmus. Dat is nog steeds zo. Je gaat niet op de bonnefooi.

Hoe waren jouw ervaringen?

In Haarlem verbleef ik met twintig andere studenten in een internationaal studentenhuis tegenover het Frans Hals Museum. Laatst ben ik teruggegaan naar die plek. Heel bijzonder om daar weer te zijn. In die vier maanden ervaarde ik de vrijheid van overal naartoe kunnen fietsen, een andere mentaliteit en een andere manier van leren. Vooral het verschil tussen kennen en kunnen is opvallend. In Frankrijk gaat het meer om kennen, in Nederland meer om kunnen.

Daarna heb ik een jaar stagegelopen in Canada en in 1992 ben ik begonnen aan mijn M.B.A. bij de Erasmus Universiteit in Rotterdam. Een deel daarvan was in Japan, ook een avontuur. Of nou ja, avontuur. Ik ben geen backpacker, maar ik ga wel graag naar het buitenland. Het is gewoon super leuk en je komt er altijd rijker en wijzer van terug. Ik zie het als een ontdekking en een verrijking voor je manier van denken en van kijken naar de wereld.

Na mijn studie ben ik begonnen bij een consultancybureau in Rotterdam en een jaar later heb ik mijn man ontmoet. Hij heeft geen internationale ervaring bij Erasmus, maar hij kent mijn verhaal en zou willen dat hij het ook had gedaan. Zonder Erasmus was ik niet naar Nederland gekomen en had ik hem niet ontmoet.

Vorig jaar schatte de Europese Commissie dat er meer dan een miljoen baby's zijn geboren als gevolg van het Erasmus-programma. Ik ben blij dat ik met mijn drie kinderen aan dat cijfer heb kunnen bijdragen! Zelf hebben ze nog geen ervaring met Erasmus+, maar mijn jongste is wel weg geweest met Interrail. Inmiddels zijn ze ook wel bijna overal in Europa geweest. Ze kennen al veel, maar ik hoop toch dat ze nog iets met Erasmus gaan doen, ook voor hun eigen ontwikkeling.

Wat heeft Erasmus+ jou gebracht?

Persoonlijk heeft het mijn geest en de manier waarop ik naar de wereld kijk enorm geopend en mijn manier van leren veranderd. Nieuwsgierigheid is voor mij vanzelfsprekend, en Erasmus is wel mijn eerste stap geweest in internationalisering. Op een cv toont het de interesse voor internationalisering, zelfstandigheid en nieuwsgierigheid.

Ik heb ook een enorm netwerk overgehouden aan alle internationale contacten. In 2007 ben ik bij TNO gaan werken. Daar ben ik nu Head of EU Affairs. Ik ben dankbaar dat ik met mijn werk kan bijdragen aan het versterken van een innovatieve EU. Het is altijd fijn als je werk in lijn ligt met je eigen waarden. Dat is bij mij zeker zo, Europese samenwerking is zo belangrijk.

Wat is voor jou de + van Erasmus+?

Erasmus+ is een begrip. Ik hoor mensen geregeld vragen: ‘Waar heb jij jouw Erasmus gedaan?’ Als je spreekt van ‘Mijn Erasmus’ en ‘Jouw Erasmus’, dan is het echt een begrip. Het lijkt daarmee ook vanzelfsprekend, maar vergis je niet: het is een enorme kans en voorrecht voor Europese studenten om even over de grens te proeven hoe het daar is. De toegevoegde waarde van Erasmus+ is dat het een kans biedt voor mensen die anders mogelijk niet de financiële middelen hebben of krijgen. Erasmus+ geeft ondersteuning. Het is een geïnstitutionaliseerde kans om op een veilige manier Europa als student te ontdekken.

Hoe gaat het zijn over 35 jaar?

Ik hoop dat de mogelijkheid dan nog bestaat. Het zou ook mooi zijn als Europa meer gebruikmaakt van het netwerk van alumni. Zij kunnen iets teruggeven aan het programma. Het netwerk is er wel en het is de vraag of je het zichtbaar zou willen maken, maar ik zie daar wel kansen.

Nieuwsgierigheid is voor mij vanzelfsprekend, en Erasmus is wel mijn eerste stap geweest in internationalisering. Christine Balch