"Het verankeren van ecologische duurzaamheid in al het onderwijs is essentieel voor de groene transitie."
Hoe integreren we duurzaamheid systematisch in het onderwijs?
Wieneke Maris reist dit schooljaar door Europa en bezoekt diverse (onderwijs)projecten over duurzaamheid, waaronder enkele projecten van Erasmus+. Wij volgen haar op haar Europareis. Onlangs bereikte ze haar laatste bestemming: Brussel! Daar ging ze met verschillende beleidsmakers voor Europees onderwijs in gesprek over de competenties die leraren nodig hebben om les te geven in duurzaamheid.
Op 19 juli 2023 maakte Wieneke in Brussel deel uit van de organisatie van een evenement met de titel: Education for sustainability: systemically integrating sustainability into every learning environment.
Centraal stond de vraag: Hoe kunnen we ervoor zorgen dat leren voor duurzaamheid systematisch geïntegreerd wordt, in plaats van een eenmalig project?
Samen met Joep Bresser van het Nederlands Huis voor Onderwijs en Onderzoek (NEth-er) en Fons Janssen van het Europese Klimaatpact -NL nodigden ze Europese beleidsmakers, onderzoekers, studentenvertegenwoordigers en docenten uit om hun expertise te delen en antwoorden te verkennen. Drie Europese initiatieven kwamen naar voren als ondersteuning van de ontwikkeling van duurzaamheidsonderwijs.
Greencomp: competenties voor duurzaamheid
Om docenten te ondersteunen bij het opdoen van duurzame competenties, is vanuit de Europese Commissie het European Sustainability Competency Framework, Greencomp, ontwikkeld. Dit is een raamwerk dat twaalf competenties voor duurzaamheid in vier gebieden organiseert:
- Het belichamen van Duurzaamheidswaarden.
- Het omarmen van de complexiteit van duurzaamheid.
- Het visualiseren van een duurzame toekomst.
- Het nastreven van duurzaamheid.
Als docent zijnde denkt Wieneke dat dit raamwerk collega's echt kan helpen om duurzaamheid in hun werk op één lijn te brengen, ongeacht het niveau of leeftijdsgroep. Door lid te worden van de online community van Greencomp, kun je meer leren over praktische toepassingen en delen met docenten in heel Europa.
EduSTa: leraren ondersteunen met lesgeven voor duurzaamheid
Competenties als systeemdenken en toekomst geletterdheid, zoals opgenomen in Greencomp, zijn echter doorgaans geen vaardigheden die wij als leraren hebben geleerd in onze opleiding, laat staan in hoe we daarvoor les geven. Daarom is EduSTa ontwikkeld.
EduSTa is een Erasmus+ Teacher Academy die precies dat doet; leraren ondersteunen bij het verwerven van de competenties om les te geven voor duurzaamheid. Het is een samenwerking van vijf Europese universiteiten uit Tsjechië, Finland, Nederland, Spanje en Zweden. Het doel is om microbadges te ontwikkelen voor online cursussen in vier competentiegebieden die de professionele onderwijspraktijk bestrijken: kennis, onderwijsontwerp, actie mogelijk maken en reflexiviteit. Uiteraard allemaal specifiek gericht op duurzaamheidseducatie. Het is de bedoeling dat leraren in 2025 zichzelf kunnen bijscholen met behulp van hun micro-credentials.
A Rounder Sense of Purpose
Klimaatverandering en de ecologische crisis laten niet op zich wachten, dus voor leraren die dit schooljaar willen beginnen met het aanleren van competenties voor duurzaamheid, kunnen een kijkje nemen op de website van A Rounder Sense of Purpose. ‘A Rounder Sense of Purpose' is een project van Erasmus+ en heeft een raamwerk van 12 lerarencompetenties voor duurzaamheid gecreëerd, gekoppeld aan de Sustainable Development Goals, met daaraan verbonden nuttige leer activiteiten die om toe te passen in verschillende contexten en niveaus van het onderwijs.
