The Dutch Alliance: samen werken aan een veilige school

Studiereis naar het Verenigd Koninkrijk

In Amsterdam werd het idee voor een studiereis over ‘safeguarding’ gepitcht door de kerngroep van de TDA: "Het leek ons een bijzonder leerzame en passende studiereis, aangezien er hier bij ons in Amsterdam-Noord duidelijke signalen waren richting radicaliserende studenten.” 

Het Verenigd Koninkrijk heeft een lange voorgeschiedenis met radicalisering en een aantal scholen heeft, in het kader van preventie, effectieve methoden ontwikkeld om dit te voorkomen. Deze zijn erop gericht om de sociale veiligheid te waarborgen en te versterken om zo de voedingsbodem voor radicalisering weg te halen. Tijdens de studiereis Safeguarding werden verschillende scholen bezocht en werd de training ‘Restorative justice’ gevolgd, waarin onder andere een specifieke gesprekstechniek werd aangeleerd: “Het idee van de gesprekstechniek ‘restorative justice’ is om de dader/slachtoffer-verhouding weer in balans te krijgen.”

Daarnaast is er gesproken met docenten en zorgcoaches van de scholen over hoe zij sociale veiligheid proberen te waarborgen, hoe zij omgaan met studenten waarbij radicalisering geconstateerd wordt en welk intern en/of extern netwerk zij onderhouden ten aanzien van het thema radicalisering. 

Blijvende impact

Alle deelnemers aan deze studiereis (docenten, beleidsmakers en managers) geven aan dat ze veel geleerd hebben en geïnspireerd zijn geraakt om met dit thema op hun eigen school aan de slag te gaan. "Ik heb veel opgehaald over sociale veiligheid, vooral waar je meer aandacht voor zou moeten hebben".

Daarnaast vonden ze het heel waardevol om met collega’s van andere mbo-instellingen op pad te gaan: ‘Het had echt meerwaarde was dat we niet als team gingen, maar dat in Londen diverse andere TDA-partners aanwezig waren. Het was een mooie kans om mensen van andere roc’s te ontmoeten.’

‘Het had echt meerwaarde was dat we niet als team gingen, maar dat in Londen diverse andere TDA-partners aanwezig waren. Het was een mooie kans om mensen van andere roc’s te ontmoeten.

Ook jaren na die eerste studiereis wordt er nog duidelijke impact ervaren. Niet alleen worden de geleerde gesprekstechnieken nog steeds gebruikt, ook zijn er dingen veranderd in het curriculum en in de hele school die te maken hebben met meer aandacht voor sociale veiligheid. De diverse deelnemende mbo-instellingen hebben ieder hun eigen invulling hieraan gegeven.

Zo heeft een directeur van het Startcollege een project opgezet dat is geïnspireerd op de Engelse methodiek Safegarding, en is uitgewerkt in een viertal uitgangspunten:

• de school is een aantrekkelijke leer- en werkomgeving
• de school is een veilige sociale omgeving
• de school is een oefenplaats voor democratie, inspraak en burgerschap
• de school is een actieve partner in de omgeving.

Als onderdeel hiervan worden alle medewerkers geschoold, ook de mensen van de beveiliging: "Dat betekent bijvoorbeeld dat als je hier binnenkomt, mensen van de beveiliging beter op hun netvlies hebben hoe ze met studenten om moeten gaan. En dat is heel wat anders dan poortjes neerzetten, dat is heel wat anders dan een badge."

Verankerd in schoolbeleid

Een andere uitvloeisel van de studiereis was dat een directieteam plus de voorzitter van het College van Bestuur een jaar later ook naar Londen zijn gegaan voor deze training. Gevolg is dat de aandacht voor het thema inmiddels stevig is verankerd in beleid: ‘Wij hebben namelijk bepaald in ons beleid dat iedere medewerker, of je nou conciërge bent, achter de counter staat, voor de klas staat of directeur bent: jij moet pedagogisch onderlegd zijn of het worden.’

Sociale veiligheid bespreekbaar maken

Op een andere school is een module ontwikkeld voor de eerste 100 schooldagen van de student, helemaal gericht op je thuis en welkom voelen op school, je plek en rol in de groep. Weer een andere mbo-instelling is aan de slag gegaan met posters en activiteiten om jongeren te verbinden. Overal is sociale veiligheid is een bespreekbaar onderwerp geworden dat aansluit op ontwikkelingen die al gaande waren.

Succesfactoren voor professionalisering over de grens

Om te komen tot kwalitatief goede leeropbrengsten voor alle deelnemers hanteert The Dutch Alliance een vaste opzet voor haar internationale studiereizen. Zo zorgt een projectteam voor de voorbereiding, de begeleiding tijdens de reis en het werk na terugkomst. Onderwijsmedewerkers van de scholen die lid zijn van TDA kunnen zich inschrijven op het thema van een studiereis, vergezeld van een stevige motivatie, eigen leerdoelen en een pro-actieve houding.

Ik ben door de reis extra geïnspireerd geraakt. Ik stimuleer nu ook mijn collega’s voor een buitenlandervaring.

Uit alle aanmeldingen wordt een zorgvuldige selectie gemaakt, en vooraf zijn er een of meerdere voorbereidende bijeenkomsten in Nederland. Tijdens de studiereis hebben de deelnemers een actieve rol. Dagelijks vindt er een evaluatie plaats waarin teruggeblikt wordt op de te behalen leerdoelen. Bij terugkomst vindt er een evaluatiebijeenkomst plaats, waar iedereen zijn/haar leeropbrengsten presenteert en aangeeft hoe zij dit in de eigen school verder gaan verspreiden en inzetten.

Een jaar na terugkomst wordt er nóg een terugkomdag georganiseerd, waarin de kennis over het thema opnieuw opgehaald wordt en de resultaten en opbrengsten van de studiereis met elkaar gedeeld worden: “Een simpele maar efficiënte manier om je leeropbrengsten bij terugkomst te blijven onthouden, is door de studiereis te associëren met één enkel woord. Ikzelf heb het woord 'rode loper' gekoppeld aan deze reis. We moeten de rode loper uitrollen voor al onze studenten en medewerkers, we moeten ervoor zorgen dat iedereen zich veilig, thuis en welkom voelt binnen onze school.”

Andere belangrijke succesfactoren zijn:

• het zorgen voor draagvlak vanuit het management
• eigenaarschap bij de deelnemers
• een zorgvuldige selectie van de buitenlandse partners (en partners van tevoren bezoeken)
• een goede projectorganisatie met voldoende tijd en middelen.
• deelnemers zijn zich ervan bewust zijn dat de studiereis óók inspanningen vergt vooraf én achteraf

Als extra aandachtspunt wordt genoemd dat de contexten in Nederland en het Vereningd Koninkrijk nogal van elkaar verschillen. Dit kan ertoe leiden dat Nederlandse en Engelse scholen minder gemakkelijk met elkaar te vergelijken zijn en dat deelnemers zelf een vertaalslag moeten kunnen maken tussen hetgeen ze in het buitenland zien en ervaren en de praktijk op hun eigen school in Nederland.