'Iedere student een internationale ervaring'
Interview Pauline van den Bosch van Gilde Opleidingen
Tijdens de geslaagde lancering van het nieuwe programma van Erasmus+ hadden we vele interessante gasten in de studio. Met hun bijdragen lieten ze het brede spectrum van Erasmus+ zien. In een korte serie verdiepende interviews blikken we met enkele gasten terug op het evenement en gaan dieper in op hun ervaringen en verhalen.
Pauline kijkt met plezier terug op het lanceringsevenement. ‘Ik vond het een mooie bijeenkomst en de brede scope was voor mij een eyeopener. Door verhalen te horen uit andere onderwijssectoren kijk je breder dan je eigen domein en ik vond dat verrijkend. Zelf zit ik in het onderwijs voor jongeren en ik heb er bijvoorbeeld nooit zo bij stilgestaan dat volwasseneducatie ook een doelgroep is van Erasmus+. In het filmpje van Stichting ABC vond ik het mooi om te zien dat die doelgroep ook meedoet in het geheel.’
Het verhaal van Kam Wai Kui van de Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten was herkenbaar voor Pauline. ‘Je wil iedereen bereiken met Erasmus+, niet alleen universiteiten. Het is goed als studenten zelf realiseren dat het wellicht iets voor hen is. Dat merken wij ook. Erasmus+ wordt veel gepromoot bij niveau 3 en 4 en daardoor zie je bij andere doelgroepen soms verbazing dat het daar ook kan. Het was herkenbaar wat Kam aangaf. Het speelt over alle lagen.’
Ongeschreven regel
Volgens Pauline lijkt het soms een ongeschreven regel dat een buitenlandervaring ‘een extraatje is voor de betere student of burger’. ‘Terwijl degenen die niet gaan, er eigenlijk de meeste baat bij hebben. Studenten komen zelfstandiger en ondernemender terug. Vaak zijn de studenten die nu gaan al vrij ondernemend, anders zouden ze niet gaan. Anderen knappen er enorm van op, maar moeten een duwtje krijgen. Je moet ze misschien iets meer begeleiden, bijvoorbeeld door een studiegenoot te zoeken met wie ze samen kunnen gaan.’
Pauline stimuleert docenten om het gesprek aan te gaan met studenten die het gevoel hebben dat het niet voor ze bestemd is. ‘Het is vaak een kwestie van onbekendheid, want ze staan er meestal niet negatief tegenover. Stap voor stap kun je ze meenemen in het proces. Dat kan goed met verhalen van andere studiegenoten. Dat is beter dan dat ik het vertel. Studenten maken vaak keuzes op basis van ervaringen van studiegenoten. Dat proberen we nu steeds vaker in te zetten.’
Internationalisering dichtbij huis
Vorig jaar zijn ze bij Gilde Opleidingen een pilot gestart met internationalisation at home. Via stages bij een internationaal bedrijf komen studenten in aanraking met een andere taal en collega’s uit een ander land. Pauline: ‘Een goede optie voor studenten die twijfelen of die het spannend vinden om de grens over te gaan. Soms is het ook goed voor studenten die juist te hard van stapel lopen om eerst bij een Nederlands internationaal bedrijf te gaan kijken.’
Samen met bedrijven is een mooi programma opgezet om internationale competenties te oefenen. Helaas waren er afgelopen jaar weinig stageplaatsen en lag de prioriteit elders door corona. Het plan is hierdoor in de koelkast gebleven, maar bij het nieuwe cursusjaar proberen ze de samenwerking opnieuw op te starten. De Samenwerkingsorganisatie Beroepsonderwijs Bedrijfsleven is hierin een belangrijke partner. ‘Hierbij zijn kwalitatief goede bedrijven aangesloten en ze hebben inzicht in welke bedrijven geschikt zijn. Met dit project hebben sommige studenten toch een internationale ervaring. Of het is een mooi begin van meer. We willen dat elke student iets met internationalisering doet, maar niet iedereen wil naar het buitenland. Dan bieden we ze een mooi programma in Nederland. Met dagtrips en excursies zijn er genoeg opties.’
Veel impact in korte tijd
Inclusie is ook bij Gilde Opleidingen steeds meer een thema. ‘Vanuit een interregionale subsidie hebben we bijvoorbeeld een kort project georganiseerd met een paar dagen naar Düsseldorf. Ik stond ervan versteld hoeveel je in korte tijd kunt bereiken. Studenten krijgen de opdracht om alles zelf te organiseren. Ze moeten uitzoeken hoe ze in Düsseldorf komen en waar je tickets regelt voor de trein. Eenmaal daar krijgen ze verschillende opdrachtjes en observaties bij bedrijven. Ze zien daarmee de verschillen en overeenkomsten tussen Duitsland en Nederland.’
Het is enorm goed voor hun persoonlijke vorming, merkt Pauline. ‘Sommige studenten weten weinig van een andere taal en cultuur en kunnen er zo een beetje aan snuffelen. Van echt onderdompelen is geen sprake, maar de persoonlijke impact is shocking. Bij niveau 1 hebben we vaak studenten met enige bagage. Ze kunnen moeilijk leren, zijn vluchteling, hebben hun school niet afgemaakt of zijn vooral praktisch ingesteld. Een paar studenten die dreigden uit te vallen, kwamen als herboren terug uit Düsseldorf. Alleen al met z’n allen ’s avonds ergens uit eten gaan, zijn sommigen niet gewend. Ze hebben daar enorm van genoten.’
Dit soort ervaringen zijn nu ook mogelijk in het programma van Erasmus+ en daar is Pauline erg blij mee. ‘We hebben het kunnen testen met de interregionale subsidie en het werkte goed. Nu willen we het standaard en structureel inzetten, zodat het geen los project is. We zijn bij een opleiding begonnen met een klas en kunnen het nu uitbreiden.’ Betrokkenheid van docenten is daarbij ontzettend belangrijk, heeft Pauline ervaren. ‘Erasmus+ is niet mijn feestje; ik reik alleen de mogelijkheden aan. Docenten moeten erin geloven en met een idee komen. Ze vinden het ook leuk als ze alles zelf kunnen uitpluizen met hun team. Dan gaan ze er vol voor.’
Katalysator van leerproces
Ook bij niveau 2 is het belang van internationale projecten enorm. ‘We zijn met de kappersopleiding bijvoorbeeld een halve dag naar het Belgische Hasselt geweest. Studenten denken vaak: ze spreken daar dezelfde taal, dus hoe moeilijk kan het zijn? Vervolgens komen ze op een andere school, met een andere trainer, andere woorden, andere cultuur en andere manieren. Ze zijn even uit de veilige omgeving van de vier muren van ons ROC. We hadden niet gedacht dat het zo groots zou zijn, maar er gaat een wereld voor ze open. Over de grens is alles net even anders en dat is een katalysator van hele ontwikkel- en leerproces. Het maakt de impact op de persoonlijke ontwikkeling nog sterker.’
Bij Gilde Opleidingen zien ze met een korte reis naar Duitsland of België al een mooi effect. We houden het bewust klein en dichtbij huis voor onze doelgroep. Een andere cultuur en andere context is al genoeg en dat effect heb je al met een paar dagen net over de grens. Natuurlijk heb je wel begeleiding nodig en je bent een aantal docenten kwijt voor een paar dagen. Om dat praktisch geregeld te krijgen, is wel een uitdaging. Maar het is het meer dan waard. Als een plan vanuit de opleiding komt, is implementatie en inbedden ook makkelijker. En als het bij een opleiding loopt, gaat het als olievlek naar andere opleidingen. Leuke dingen worden vanzelf opgepakt.’
