Werelden verbinden in een stad met 180 nationaliteiten

Stichting ZID, ofwel ZID Theater, is een culturele organisatie in Amsterdam en biedt een podium aan nieuwe makers. De stichting richt zich met name op makers met een vluchtverleden en/of een migratieachtergrond. Alle activiteiten zijn erop gericht om kunst, cultuur en samenleving nauwer met elkaar te verbinden. Het uitgangspunt is betekenisvol theater maken voor de inwoners van een stad met maar liefst 180 verschillende nationaliteiten. Met het project TONE kon ZID Theater kansen creëren voor nieuwkomers in de culturele en maatschappelijke sector en kennis hierover uitwisselen met verschillende internationale partners.

Meer kansen voor mensen met een vlucht- of migratieachtergrond

‘Makers met een vlucht- of migratieachtergrond hebben vaak al opleidingen gevolgd of carrières in eigen land opgebouwd, maar hebben veel minder kansen in Nederland dan mensen die hier zijn opgegroeid. Ze kennen de weg niet in hun nieuwe vakomgeving, het duurt vaak jaren voordat ze een status hebben en aan het werk mogen en ze weten niet bij wie ze terecht kunnen om hun ambities voort te zetten,’ zo vertelt Susanne. ‘Dit traject bood deelnemers de kans om hun talenten verder te ontwikkelen, hun netwerk uit te breiden en nieuwe kansen te grijpen.’

We zijn ontzettend trots op de resultaten: deelnemers zijn doorgestroomd naar kunstvakopleidingen, sloten zich aan bij gezelschappen en organisaties of zijn een eigen onderneming gestart. Susanne Hazen

Onderzoek naar ervaringen en behoeften doelgroep

Het project kwam niet zomaar uit de lucht vallen. Het idee ontstond al in 2019, toen steeds meer nieuwkomers zich meldden bij ZID Theater. Het artistieke kernteam, bestaande uit Karolina Spaic, Sebo Bakker en Daan Bosch, deed diepgaand onderzoek naar de doelgroep. Zo benaderden ze bijvoorbeeld verschillende maatschappelijke partners, zoals een vluchtelingencentrum en de Vrijwilligerscentrale. Uit het onderzoek bleek de behoefte aan dit project. ‘Door zorgvuldig naar hun ervaringen te luisteren en hun behoeften in kaart te brengen, konden we een programma samenstellen dat nauw aansloot bij hun situatie. Een cruciaal element van het programma was het op maat werken, waarbij we voortdurend in overleg waren met de deelnemers.’

Training, platform & matchmaking

Het internationale aspect aan het project was erg belangrijk, zo legt Susanne uit: ‘Internationalisering is cruciaal voor het ontwikkelen van een universele methodiek die mensen van verschillende culturele achtergronden aanspreekt. Met partners uit Italië, Spanje en Denemarken ontwikkelden we een Europese methodiek met drie onderdelen: een trainingsmethode, een digitaal platform en de Match Making Programmagids. Ook werden in drie landen conferenties georganiseerd om culturele professionals te verbinden. Het matchmakingprogramma bracht de deelnemers van de trainingen in contact met relevante lokale en nationale instanties om hun netwerk te verbreden en hen kennis te laten maken met diverse mogelijkheden. Tijdens trainingen kijken we ook per individu wat zijn of haar leidende discipline zou kunnen zijn, met welk talent zij in Nederland en in andere Europese landen verder aan de slag kunnen.’ 

Het TONE-project heeft me letterlijk vleugels gegeven om mijn carrière als maker en actrice voort te zetten. Ik heb mijn zelfvertrouwen teruggevonden. Nivin Baranbo, actrice en theaterdocent

Meetbare resultaten én diepgaande impact

Susanne: ‘De Impact van TONE is enorm. Sommige resultaten zijn natuurlijk duidelijk zichtbaar. Denk aan toelating tot kunstopleidingen, werk of succesvolle producties. Maar de impact van TONE is veel breder en heeft bijgedragen aan persoonlijke groei, zelfvertrouwen, en het opbouwen van netwerken. Deelnemers hebben waardevolle informatie en ondersteuning ontvangen om een vervullend leven op te bouwen in hun nieuwe land. Ze voelen zich beter geïntegreerd, leggen waardevolle connecties met hun nieuwe landgenoten en vinden hun plek in de samenleving. Deze processen hebben een diepgaande, universele impact die veel verder gaat dan wat in cijfers te vangen is.’